A. Danh mục các tạp chí quốc tế và Nhà xuất bản quốc tế uy tín
1. Danh mục tạp chí Web of Science – ISI
ISI là viết tắt của Institute of Scientific Information, Hoa Kỳ. Tạp chí ISI là hệ thống tạp chí được viện ISI đưa vào cơ sở dữ liệu của họ, và được coi là tiêu chuẩn để xác định chất lượng khoa học của các tạp chí.
Web of Science (WoS) sử dụng để đánh giá chất lượng của các tạp chí khoa học. Bắt đầu từ những năm 1960, ISI chỉ bao gồm SCI (Science Citation Index), sau đó được mở rộng thành SCIE (Science Citation Index Expanded). Hiện nay, WoS-ISI bao gồm thêm SSCI (Social Science Citation Index), A&HCI (Arts & Humanities Citation Index) và gần đây nhất là ESCI (Emerging Sources Citation Index).
Ban đầu, ISI chỉ bao gồm tập hợp SCI (Science Citation Index), tập trung vào các lĩnh vực Khoa học tự nhiên, kĩ thuật và công nghệ có chất lượng cao và có truyền thống lâu đời nhất thế giới. Sau đó, SCI được mở rộng thành SCIE (Science Citation Index Expanded), gồm các tạp chí Khoa học tự nhiên, kỹ thuật và công nghệ, xã hội, nhân văn và nghệ thuật được xuất bản từ năm 1900 đến nay. Hiện nay, ISI được phân loại cụ thể hơn, bao gồm thêm SSCI (Social Science Citation Index) và A&HCI (Arts & Humanities Citation Index).
Hiện nay danh mục ISI bao gồm SCIE/SCI, SSCI, A&HCI với tổng cộng khoảng 12.000 tạp chí khoa học được cộng đồng nghiên cứu khoa học công nhận về chất lượng. Trong khi đó, ESCI là danh mục của các nguồn mới nổi, bao gồm các tạp chí chưa đủ điều kiện vào 3 danh mục uy tín và lâu đời phía trên, nhưng được cộng đồng giới học thuật giới thiệu hay yêu cầu đưa vào.
Để kiểm tra tạp chí có thuộc danh mục SCIE/SCI, SSCI, AHCI, ESCI hay không, nhà khoa học cần truy cập vào cơ sở dữ liệu của ISI và tìm theo tên tạp chí, hoặc theo số International Standard Serial Number (ISSN); có thể vào link http://mjl.clarivate.com/ và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Click vào “Coverage” của kết quả tìm kiếm phù hợp (nếu có) để lấy thông tin về danh mục cụ thể của tạp chí. Nếu không có kết quả tìm kiếm phù hợp, tức là tạp chí đó không nằm trong WoS-ISI. Chú ý, chỉ các tạp chí thuộc danh mục SCIE/SCI hoặc SSCI mới có Impact Factor (IF). Chỉ số này của các tạp chí được cập nhật hàng năm trong Journal Citation Reports. Chỉ số IF càng cao thì được hiểu là chất lượng của tạp chí đó càng tốt.
Để biết một tạp chí có thuộc danh mục ISI hay không, nhà khoa học chỉ cần truy cập vào cơ sở dữ liệu của ISI và tìm theo tên tạp chí, hoặc theo số International Standard Serial Number (ISSN)
Hình ảnh ở trên minh họa việc tìm kiếm tạp chí “Journal of applied Probability”. Các thông tin cho thấy đây là tạp chí của nhà xuất bản Cambridge và nằm trong danh mục SCIE.
2. Danh mục ESCI:
ESCI (Emerging Sources Citation Index) là cơ sở các tạp chí mới nổi, mới được đưa vào hoạt động từ năm 2015, hiện nay thuộc quản lý của công ty Clarivate; còn trước đó, ESCI thuộc công ty Thomson Reuter.
Các tạp chí thuộc danh mục ESCI không nằm trong danh sách lõi (Core collection) của ISI mà là các tạp chí đang đăng ký để được vào trong danh sách lõi. Hiện nay, ESCI có khoảng hơn 8.200 tạp chí. Để biết một tạp chí có nằm trong danh sách ESCI không, người nghiên cứu cũng có thể thực hiện tìm kiếm từ danh sách của ISI.
3. Danh mục Scopus:
Scopus được xây dựng từ tháng 11 năm 2004 và thuộc sở hữu của Nhà xuất bản Elsevier (Hà Lan). Bên cạnh WoS-ISI, Scopus cũng là một danh mục được rộng rãi sử dụng để đánh giá chất lượng các tạp chí khoa học.
Để kiểm tra tạp chí có thuộc danh mục Scopus hay không, nhà khoa học có thể vào link https://www.scopus.com/sources và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Nếu không có kết quả tìm kiếm phù hợp, tức là tạp chí đó không nằm trong danh mục Scopus.
Cần lưu ý, tạp chí khoa học (Journals) chỉ là một trong các sản phẩm khoa học thuộc danh mục Scopus bên cạnh Book Series, Conference Proceedings, Trade Publications. Nhà khoa học cần kiểm tra mục Source Type để đảm bảo tạp chí thuộc mục Journals. Ngoài ra, nhà khoa học có thể dùng bộ lọc của kết quả tìm kiếm để biết được tạp chí thuộc quartile nào (Q1, Q2, Q3 hoặc Q4) tại mục Display Options.
Danh sách Scopus được xây dựng từ năm 2004, thuộc quản lý của nhà xuất bản Elsevier. Tính đến cuối năm 2022 có khoảng 44.000 tạp chí trong danh sách này. Khác với ISI phân loại theo SCI, SCIE, SSCI, A&HCI, ESCI, tiêu chí xếp hạng của Scopus dựa trên các Quantile (viết tắt là Q). Tạp chí nào có Q càng cao thì uy tín của tạp chí đó cao hơn tạp chí có Q thấp. Ví dụ: cùng trong lĩnh vực Economics, Econometrics & Finance, tạp chí A có Q = 90% được coi là uy tín hơn tạp chí B có Q = 80%.
Có thể thấy tất cả các tạp chí trong danh mục ISI đều nằm trong danh mục của SCOPUS, một số tạp chí ESCI cũng nằm trong danh mục SCOPUS. Một vài tạp chí SCOPUS trong lĩnh vực kinh tế, tài chính: Quarterly Journal of Economics; Journal of Management; Resources, Conservation and Recycling; American Economic Journal: Applied Economics...
Để biết một tạp chí có nằm trong danh sách của SCOPUS hay không, người nghiên cứu truy cập vào trang web của SCOPUS: https://www.scopus.com/sources.uri
4. Danh mục tạp chí ABS
ABS Rankings (từ 2015 trở đi còn được gọi là AJG Rankings) là một bảng xếp hạng chất lượng các tạp chí, được công bố hàng năm bởi Hiệp hội các trường đại học Kinh doanh (Chartered Association of Business Schools). ABS/AJG có 4 hạng là 4, 3, 2, 1. Các tạp chí có hạng 4 sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí có hạng 3, 2, và cuối cùng là hạng Đặc biệt, trong mỗi lĩnh vực, có một vài tạp chí đạt hạng 4* là các tạp chí hàng đầu thế giới về lĩnh vực đó.
Để kiểm tra, nhà khoa học vào link https://charteredabs.org/academic-journal- guide-2018-view/ (cần phải tạo tài khoản và đăng nhập) và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Cột Rankings sẽ hiển thị thứ hạng mới nhất của tạp chí.
5. Danh mục tạp chí ABDC
ABDC Journal Quality List là danh mục các tạp chí chất lượng của Hội đồng Trưởng khoa Kinh doanh các trường đại học Úc (Australian Business Deans Council). ABDC có 4 hạng: A*, A, B, C. Các tạp chí có hạng A* sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí có hạng A, B, và cuối cùng là C.
Để kiểm tra, nhà khoa học vào link https://abdc.edu.au/research/abdc-journal-list/ và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Trong kết quả tìm kiếm được (nếu có), cột Rating sẽ hiển thị thứ hạng mới nhất của tạp chí.
6. Danh mục nhà xuất bản quốc tế có uy tín
Các tạp chí được xuất bản bởi một số nhà xuất bản sau đây thường cũng sẽ là các tạp chí uy tín như: Springer; Elsevier; Wiley-Blackwell; Taylor and Francis; Sage; Oxford University Press; Cambridge University Press; Emerald; Macmillan Publishers; Inderscience Publishers; Edward Elgar Publishing; Degruyter; World Scientific....
Ngoài ra, các nhà xuất bản của 100 trường đại học hàng đầu thế giới theo xếp hạng của Times Higher Education World University Rankings (THE) do tạp chí Times Higher Education (Anh) hợp tác với Thomson Reuters bình chọn hàng năm cũng thuộc các Nhà xuất bản có uy tín.
B. Kiểm tra thứ hạng SJR của các tạp chí quốc tế
Nhóm nghiên cứu SCImago (SCImago Research Group) xây dựng chỉ số SCImago Journal Rank (SJR) nhằm đo lường mức độ uy tín của các tạp chí khoa học. Scimago Journal Rank có 4 hạng Quartile: Q1, Q2, Q3, Q4. Các tạp chí thuộc Q1 sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí thuộc Q2, Q3, và cuối cùng là Q4.
Để kiểm tra, Nhà Khoa học vào link http://www.scimagojr.com/index.php và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Click vào kết quả tìm kiếm phù hợp (nếu có), kéo xuống Quartiles và để chuột vào ngành tương ứng của bài báo và năm mới nhất, trang web sẽ hiển thị số liệu Quartile cần thiết.
C. Các nhà xuất bản/tạp chí “tai tiếng”, kém chất lượng
Một số nhà xuất bản/tạp chí “tai tiếng” (predatory) được cảnh báo để các Nhà khoa học cân nhắc trước khi gửi bài, tránh ảnh hưởng đến uy tín sau này. Nhà khoa học có thể truy cập danh sách này tại: https://beallslist.net/ và https://predatoryjournals.com/
Ngoài danh mục tạp chí “tai tiếng” được liệt kê ở hai trang web trên, hiện nay cũng có hiện tượng một số tạp chí truy cập mở (Open-Access) kém chất lượng gửi email mời chào các tác giả đăng bài với mức phí xử lý bài cao. Một số tạp chí loại này vẫn đang thuộc danh mục ISI/Scopus; nhưng trong tương lai nhiều khả năng những tạp chí này sẽ bị rút ra khỏi danh mục ISI/Scopus và bị đưa vào danh sách Beallslist. Nhà khoa học cần cẩn trọng khi đăng bài trên các tạp chí loại này để bảo vệ uy tín học thuật của bản thân và của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
Theo quy định hiện hành, các bài báo ISI/Scopus được nhận hỗ trợ, nhận thưởng hoặc đầu tư theo Chương trình Nhóm công bố quốc tế phài được đăng trên danh mục tạp chí quốc tế có uy tín theo quy định hiện hành của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED); không thuộc các tạp chí cảnh báo về chất lượng và không được nhận các hỗ trợ của Nhà trường (theo danh mục được công bố hàng năm của Nhà trường, hoặc theo kết luận của Hội đồng nghiệm thu nhóm Công bố quốc tế hoặc của Hội đồng thẩm định chất lượng tạp chí khi có yêu cầu từ Phòng Quản lý Khoa học).
Tuy nhiên, các bài báo ISI/Scopus thuộc danh mục cảnh báo trên vẫn được tính giờ NCKH cho cán bộ giảng viên theo quy định.
D. LINK TRA CỨU CÁC TẠP CHÍ CÓ UY TÍN
{body}